Wilhelm Hofelich (1882-1950)

Portrait Bernried am Starnberger See - geboortehuis

Wilhelm Hofelich wordt op 5 Augustus 1882 in de zomervilla van zijn ouders, Ludwig Hofelich en Laura Seelinger, in Bernried am Starnberger See (Duitsland, Beieren) geboren. De familie-kroniek van Wilhelm's moeder verhaalt van vader's vreugde tijdens de blijde verwachting van de eerst-geborene. Niettegenstaande deze 'omkransde' eerste verwelkoming zal vader Ludwig voor Wilhelm en zijn jongere broer Arnold (geboren op 23 06 1885) een barse man blijken te zijn. Zo zullen vader's scherpe toon en intimiderende uitbarstingen (hectiek én smart) een blijvende indruk maken op deze twee jongens. Het is in die jaren bij de welgestelde familie Hofelich al gewoonte geworden om jaarlijks heen en weer te reizen van de grote stad München (winter) naar het afgelegen familieverblijf in Bernried am Starnberger See (zomer). Wilhelm is een hoogbegaafd kind, van moeder's kant erft hij een grote mate van muzikaliteit en van vader's kant een groot talent voor tekenen. In München bezoekt Wilhelm de lagere school en daaropvolgend het 'Max- en Realgymnasium'. Van zijn moeder krijgen hij en Arnold na schooltijd thuis pianoles. In 1901 slaagt Wilhelm voor zijn eindexamen - met 'Bestnoten' in alle vakken.

Glaspalast München 1924 - eer ten deel

In de volgende jaren studeert hij aan de Technische Universiteit Natuur- en Wiskunde. (In 1903 sterft zijn vader -> zie kader.) In 1906 studeert Wilhelm af. Aansluitend bezoekt hij van 1906-1907 een seminar pedagogie aan het Theresien Gymnasium in München. In datzelfde, en daarop volgende, jaar studeert hij (privé) contrapunt bij Professor Friedrich Klose aan het conservatorium van München. Van 1910 tot 1913 is hij als hoofdleraar verbonden aan de 'HBS' en de Hogere Meisjes School (Nijverheid) van de Evangelische Gemeente in Boekarest (Roemenië). Buiten schooltijd werkt Wilhelm aan de oprichting van een plaatselijke afdeling van de 'Dürerbund' - voor de verspreiding van Duitse reproductiekunst - en geeft hij als koordirigent verschillende semesters les in Duitse muziek aan zijn scholen en in verscheidene verenigingen. Na terugkeer naar zijn vaderland in 1913 legt hij zich toe op componeren en schilderen. Zijn schildertalent heeft zich door hard werken sterk ontwikkeld. Verschillende reizen door Europa voeren Wilhelm naar Parijs, Venetië, Rome, Constantinopel, Griekenland en Sicilië. Zijn liefde en talent voor het weergeven van natuur- en landschapcomposities komt in zijn eigen werk steeds duidelijker (pregnant en beeldend) naar voren. Van de jaren na 1914 (Wilhelm's 32-ste levensjaar) is weinig bekend; de familie-kroniek stopt onverbiddelijk in dat jaar - het zal vast niet de enige kroniek zijn geweest. Hoe Wilhelm de oorlogsjaren doorbrengt blijft in staalgrijze nevelen gehuld. We weten wel dat een 'chronisch lijden' (verwijzingsprocedure in een formulier-na-oorlogstijd) tot zijn vervroegde pensionering in de jaren twintig leidt. Maar of (en hoe) de kunstenaar een actieve diensttijd heeft doorgebracht tijdens de grote oorlog is mij niet bekend. Een krantenartikel uit 1924 is het eerstvolgende spaarzame bewijsstukje voor zijn biografie. In dit artikel, dat handelt over een schilderijententoonstelling in het 'Glaspalast' van München, valt Wilhelm Hofelich (roemenswaard 'zoon van') veel eer ten deel. Zijn schilderij "Zugspitze im silbrigem Nebellicht" domineert, volgens de recensent, de zaal met (groot-formaat) landschappen.

Bernried Stuttgart-Kaltental - 2e huwelijk

In 1928 trouwt Wilhelm met Lucie Betz uit Stuttgart. Het is zijn tweede huwelijk - over zijn eerste huwelijk is mij niets bekend. Het echtpaar leeft en werkt in München. Het ouderlijk huis van Lucie, in Stuttgart-Kaltental, zal een tweede thuis voor Wilhelm worden. In 1933 schrijft Wilhelm zich netjes in bij de Rijkscultuurkamer voor Beeldende Kunst. Anders dan zijn vader Ludwig, die tijdens zijn leven zo goed als geen tentoonstelling van zijn schilderwerk toestond, treedt Wilhelm met zijn werk wel degelijk in de openbaarheid. In 1934 presenteert de Münchner Kunstverein een volgende expositie van Wilhelm's werk. De Münchner Zeitung zet Wilhelm Hofelich in een begeleidend artikeltje neer als 'de erflater van één verplichtende familie-traditie' in de 'Landschaftsmalerei'.

München - bombardement

Als de tweede wereldoorlog begint is Wilhelm 57 jaar oud. In dat jaar exposeert hij negenendertig doeken landschapskunst uit Beieren. Dit nieuwe werk van Wilhelm wordt door de 'Völkische Beobachter' met panache geduid als voortgezet in de lijn van 'gute Münchner Maltradition der Lier-Schule'. Wij citeren: "Liebevoll geht er dem Gestrüpp der von blitzenden (sic!) Raureifkristallen überzuckerten Büsche und Bäume nach, ohne dabei den farbigen Zusammenklang der Einzelheiten ausser Acht zu lassen. Seine Landschaften sind immer gros gesehen und farbig sehr ruhig aus grossen Flächenkomponiert." Op 12 Juli 1944 zien Wilhelm en Lucie Hofelich hun huis en atelier in München tijdens een bombardement in vlammen opgaan. Meer dan de helft van zijn levenswerk (incluis materiaal en lijsten - '25.000 Goldmark', zegt een administreren) gaat daarbij verloren. Het echtpaar vindt voor de winter begint een verblijfplaats in Übersee. Na de oorlog wordt zijn werk verkocht in 'Kunsthäusern' van Schaller, Hirlinger en Valentin. Op 4 April 1950 overlijdt Wilhelm in Stuttgart.

vertaling: Nico de Jong



06/02/2013

© 2004-2019 Gabriele Wittfeld